(Dịch từ National Geographic tháng 3 , 2011) .
Trong tương lai những ai cần một bộ phận có thể có được nó - được nuôi dưỡng tại phòng thí nghiệm bằng từ tế bào của mình .
(Bài này được viết bằng phần mềm xử lý văn bản OpenOffice của hệ điều hành miễn phí Ubuntu 10.10 . Chiếc laptop chạy hệ này trước đây chạy Windows XP nhưng rất chậm ; chủ nó cho tôi và nay chạy rất nhanh như một máy mới . Sở dỉ nhiều người không dám xài Ubuntu vì chưa biết cách set-up chúng - chúng hoàn toàn khác hẳn với các hệ điều hành mà ta quen thuộc của đại gia Microsoft - đang thống lỉnh thị trường máy tính thế giới . Hệ Ubuntu 10.10 có đủ chức năng như Windows nhưng lại miễn phí -- Tài )
Hơn 100.000 người tại Mỹ đang chờ thay nội tạng ; mỗi ngày có 18 người trong họ chết . Không những nội tạng tốt thiếu thốn , nhưng người cho và nhận phải tương thích với nhau , hoặc hệ miễn nhiễm của bịnh nhân có thể đào thải nội tạng này . Một giải pháp mới đang được thực hiện tại các phòng thí nghiệm : những nội tạng “nhân tạo sinh học” (bioartificial) sẽ phát triển từ chính tế bào của bịnh nhân . 30 người đã nhận bọng đái - phát triển từ phòng thí nghiệm , và nhiều nội tạng như vậy đang được sản xuất .
Kỷ thuật bọng đái này đã được phát triển bởi Anthony Atala thuộc Viện y khoa tái tạo Wake Forest tại Winston-Salem , bang North Carolina . Các nhà khoa học lấy tế bào lành mạnh từ bọng đái có bịnh của bịnh nhân , nhân chúng lên thật nhiều trong các đĩa Petri , sau đó gắn chúng vào một khung/giàn dáo có dạng bong bóng - tạo nên một phần từ collagen , chất protein tìm thấy trong sụn . Các tế bào về cơ/bắp thịt sẽ ở bên ngoài bong bóng , những tế bào tạo nên thành bên trong của đường tiểu sẽ ở bên trong . “ Giống như tạo một lớp vỏ cho bánh , “ ông Atala nói . “ Lần lượt , bạn rải tế bào cho từng lớp vỏ . “ Bong bóng này sau đó được nuôi dưỡng ở thân nhiệt cho tới khi những tế bào này tạo nên nhửng mô sống . Toàn bộ qua trình kéo dài từ 6-8 tuần .
Những nội tạng đặc với nhiều mạch máu , như thận hay gan , thì khó nuôi cấy hơn là nội tạng rổng như bọng đái . Nhưng nhóm của Atala - đang nuôi cấy 24 nội tạng và mô , bao gồm lổ tai - mới đây đã tạo được một phần của gan sống của người . Một dụng cụ được họ dùng giống như máy in ; nó lần lượt “in” được từng lớp những tế bào khác nhau và giàn dáo của nội tạng .
Một xương hàm được nuôi tại đh Columbia và một lá phổi tại Yale . Tại đh Minnesota , Doris Taylor đã chế tạo một quả tim chuột biết đập , nuôi từ những tế bào của một chuột dựa trên khung tạo từ quả tim của một chuột khác sau khi lấy đi những tế bào . Và tại đh Michigan , David Humes đã tạo một thận nhân tạo từ tế bào cấy vào một khung tổng hợp/nhân tạo . Quả thận cở chiếc đt di động này đã trải qua các thử nghiệm trên cừu , dù vẫn còn mang bên ngoài của cừu ; và nó đã lọc được nhiều độc tố từ máu . Nó cũng tạo được hóc-mon và thực hiện các chức năng khác của thận .
Nuôi dưỡng một bản sao của một nội tạng của bịnh nhân không phải lúc nào cũng thành công - chẳng hạn , khi nội tạng bị tổn thương nặng do ung thư . Một giải pháp cho bịnh nhân có thể từ tế bào gốc . Toán của Atala đã chứng tỏ rằng tế bào gốc có thể lấy mà không làm hư phôi thai người ( và như vậy không tạo tranh cải về chính trị) từ dung dịch nuôi dưỡng phôi thai/amniotic fluid trong bào thai . Các nhà khoa học này đã biến nhửng tế bào này thành tim , gan , và những tế bào nội tạng khác . Một ngân hàng với 100.000 mẫu tế bào gốc , Atala nói , có thể đủ sự đa dạng sinh học để thích hợp hầu hết các bịnh nhân . Các nhà giải phẩu sẽ có thể đặt hàng các nội tạng theo nhu cầu thay vì chờ đợi từ các xác chết - có thể không thích hợp với người bịnh .
“Không điều gì khổ sở với một nhà giải phẩu khi biết rằng bạn phải thay thế một mô và điều bạn làm thì không được lý tưởng , “ chuyên viên về niệu khoa Atala nói . “ Không điều gì tốt hơn bằng nội tạng của mình ? "
MỘT KHUNG NHÂN TẠO CỦA MỘT LỔ TAI NẰM TRONG MỘT DUNG DỊCH GỒM CÁC TẾ BÀO TẠO SỤN ; ĐÂY LÀ MỘT PHẦN CỦA CỐ GẮNG NUÔI DƯỠNG TAI MỚI CHO CÁC THƯƠNG BINH . |
No comments:
Post a Comment