DÂN PHÁP THÌ NHƯ VẬY CÒN DÂN VIỆT THÌ THẾ NÀO ?
- Văn hóa là những gì còn lại sau khi ta đã quên hết -- châm ngôn Pháp .
- Văn hóa họ phải như thế nào đến nỗi thu hút trên 87.4 T du khách năm 2013, đứng đầu TG . 
Hồi tôi làm thông dịch cho ng Pháp , khoảng đầu TN 1990 , tôi có nhận xét sau :
Họ TIN TƯỞNG NGƯỜI KHÁC hay (nói rộng hơn) vào CƠ CHẾ/ĐỊNH CHẾ (établissement) . Vào 1 khách sạn nhỏ ở Phan Thiết , họ tỉnh bơ dùng khăn - để sẵn trong phòng tắm , để lau mặt . Tôi nói , bạn ko sợ SIDA à ? Họ nói , khăn trong KS thì phải sạch .
Khi ăn tại một quán ăn nhỏ lề đường , khi thấy chỉ còn mấy trái nho dập trong dĩa , tôi định quăng thùng rác thì ông cản lại và nói , 'để tôi ăn' và đã ăn ngon lành. Như vậy , họ rất QUÍ TRỌNG và TIẾT KIệM những gì tạo ra bởi công sức ng khác . Chứ không phung phí như dân VN ta (tôi ko nói tất cả) . Do vậy , khi mua hàng hay nhờ ai làm gì , dù có trả tiền đều cám ơn rối rít . 
Mỗi lần đến nhà tôi , ông chà giày xuống đất rất kỷ trước khi bấm chuông vào nhà . Khi tôi mời , ông mới vào nhà . Vào phòng khách , tôi mời , ông mới ngồi xuống ghế . Tôi đem bánh mức ra , trước khi ăn ông xin phép chủ nhà . Đi lên hay xuống thang lầu , ông luôn mời tôi đi trước , dù tôi chỉ là thông dịch cho ông . Tôi hay nói đùa , đi với ông , tôi giống như ng Thượng (montagnard) vì quá THÔ LỔ . 
Khi thấy rất nhiều thanh niên xem video trong quán cà phê trong giờ làm việc , ông rất ngạc nhiên . 
Mỗi khi gặp ng giỏi tiếng Pháp ngoài đường , ông ghi địa chỉ và sau đó tặng quà (thường là 100 đồng franc) cho ng đó , trong khi ông sống rất tiết kiệm . Điều đó cho thấy họ quí trọng một cách quá mức ngôn ngữ của họ . Cũng vì đó , họ không muốn ai KHINH RẺ dân tộc họ . (Tỉnh Québec , CND , cao điểm của lúc đòi ly khai ,thì các tiệm phải để bằng tiếng Pháp , bên dưới là tiếng Anh viết nhỏ hơn ; nơi công cộng phải nói tiếng Pháp , ng biết tiếng Pháp dễ xin việc . . . Do vậy , một số ng đã đi các tỉnh khác sinh sống) .
Nếu đi trên lề đường , gặp chỗ hẹp (do có cột đèn , xe đậu , v.v...) , họ xin phép ng đứng chỗ đó trước khi đi qua . Lính hay SQ Pháp , khi nói chuyện với phụ nữ phải cởi nón , cầm ở tay . 
Ba tôi dạy tôi , khi tiển ai về , mình phải đưa họ tận xe , nếu ko là BẤT LỊCH SỰ . Và ba tôi và tôi đều áp dụng . (Ba tôi đã từng học năm thứ nhứt trường Y của ĐH Đông Dương Hà nội , do ko muốn tốn tiền cha mẹ nên vào nam làm thư ký cho đồn điền cao sư từ TN 1940 , cha mẹ anh em vẫn ở Quảng Bình) .
Sau khi qua Mỹ năm 1994 , tôi không liên lạc với ông , nhưng ông và bà vợ VN thường xuyên gọi phone thăm hỏi . Cứ vài năm , khi sang mỹ thăm ng cha mẹ ở bắc Cali , bà vợ đều nhờ cháu lái xe trong 2 g đến thăm tôi cho kẹo bánh và một phong bì (trong đó thường là vài trăm euro) . Nhiều lần tôi ko muốn bà đến thăm vì đường xá xa xôi , bà trả lời , vc tôi quí mến anh lắm nên anh đừng ngại . 
Năm 2010 , vc ông về VN , mời tôi cùng về , tôi từ chối và nói "xin chuyển tiền vé máy bay cho em tôi để mua laptop hầu anh em dễ dàng liên lạc" . Khi tới VN , vc ông mời em trai tôi đến ks và trao 1.200 đô - tương đương vé máy bay . Em tôi đã mua laptop 14-in chạy Windows 7 và dùng tới hôm nay . 
(Ông từng nói với tôi , ng Mỹ kém văn hóa vì hay để chân lên ghế !!! . Có lẽ cũng vì vậy mà ông ko sang Mỹ để thăm tôi và gđ bên vợ dù chúng tôi đều ở bắc Cali , cách nhau 2 g xe) .

ĐẾ QUỐC LA MÃ , dịch từ National Geographic July 1997 .

Tạm dịch: 

"Người Hy Lạp nặn (shape) tượng đồng rất sống thực đến độ chúng như đang thở, 
Và khắc chạm các đá hoa/cẩm thạch (carve marble) cũng sống động như vậy,
Người Hy Lạp giỏi về hùng biện (great oration) và đo lường,
Vũ trụ rất giỏi đến độ họ đoán trước lúc sao mọc,
Nhưng bạn, dân La Mã, hãy nhớ lại những nghệ thuật vĩ đại của bạn:
Cai trị người dân với thẩm quyền,
Thiết lập hòa bình bằng pháp quyền,
Chinh phục những lãnh thổ to lớn, và chứng tỏ cho họ sự nhân từ/rộng lượng (mercy) mỗi khi họ bị chinh phục.
Tập thơ Aeneid VI, 847-853 của thi hào Virgil ".

CHỨNG BÉO PHÌ : HẬU QUẢ .
Bịnh gan
Ng béo phì chứa mỡ trong gan , một bịnh có thể tiến triển thành cứng gan vào khoảng 10/100 các ca , và thường dẫn đến hư gan/liver failure.
Ung thư ruột .
Ng béo phì có nguy cao về ung thư ruột già . Mỡ ở vùng bụng có vẻ gia tăng nguy cơ hơn mỡ ở nơi khác , giải thích tại sao đàn ông (có khuynh hướng chứa mỡ ở bụng) có nguy cơ cao hơn .
Phong thấp .
Ng béo phì tạo thêm sức nặng trên xương sống , háng , và khớp gối , khiến mất nhiều sụn/cartilage . Nếu sụn bị thoái hóa , khoảng trống giửa khớp hẹp lại và xương sẽ bào mòn với nhau .
Stroke .
Nguy cơ bị stroke là hai tới bốn lần ở ng bị đái đường loại 2 , 90/100 họ bị béo phì . Stroke xảy ra khi một mạch máu vở hay một cục máu chặn máu từ một động mạch lên óc , gây hư hại cho tế bào não .
Đái đương loại 2 .
Ng quá dư mỡ - đặc biệt ở vùng bụng - thường trở nên kháng insulin , một chất giúp cơ thể tích trử glucose . Khi mức glucose nâng cao , kết quả là bịnh đái đường . Một tác dụng phụ là tổn thương các mạch máu ở võng mạc , khiến dẫn đến mù lòa .
Bịnh tim .
Ng béo phì có khuynh hướng bị cao cholesterol , có thể dẫn đến những mảng vôi trong động mạch . Họ có nguy cơ gấp hai lần về cao huyết áp .
Hình 1 : ng 40 tuổi , nặng 250 lb , cao 5' 6'' , chỉ số khối lượng cơ thể 40.3 .
Hình 2 : ng 36 tuổi , nặng 120 lb , cao 5' 5' , chỉ số khối lượng cơ thể 20.0
Dù mất ngủ do trời lạnh , tôi đã cố gắng dịch bài báo này để cảnh tỉnh những ng béo phì . 
SJ ngày 26/12/16 lúc 3:20 PM . 
Nguồn : National Geographic .